Strafrechtelijke verantwoordelijkheid rechtspersonen

Rechtspersonen hebben een eigen strafrechtelijke verantwoordelijkheid. Voor misdrijven die hetzij een intrinsiek verband hebben met de verwezenlijking van hun doel of de waarneming van hun belangen, hetzij – zoals blijkt uit de concrete omstandigheden – voor hun rekening zijn gepleegd.

Het misdrijf dat een rechtspersoon pleegt, wordt in de praktijk altijd gepleegd door een natuurlijke persoon. Als die kan geïdentificeerd worden, kan zowel de rechtspersoon als de natuurlijke persoon voor hetzelfde feit veroordeeld worden. Voor de verdeling van de verantwoordelijkheid geldt tot nu een complexe (de)cumulregeling. Als de rechtspersoon strafrechtelijk verantwoordelijk gesteld wordt uitsluitend wegens het optreden van een geïdentificeerde persoon, kan enkel diegene die de zwaarste fout heeft begaan veroordeeld worden. Als de natuurlijke persoon de fout echter wetens en willens heeft gepleegd, kan hij samen met de verantwoordelijke rechtspersoon veroordeeld worden. 

Die (de)cumulregeling van de verantwoordelijkheid van de rechtspersoon met die van de natuurlijke persoon voor dezelfde feiten leidt echter tot heel wat moeilijkheden en kritiek. Er rijzen bv. vragen over de begrippen ‘uitsluitend’, ‘zwaarste fout’ of ‘wetens en willens’.

De wetgever beslist dan ook om een eind te maken aan de complexe (de)cumulregeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de rechtspersoon en de natuurlijke persoon. Ze wordt geschrapt in artikel 5 van het Strafwetboek.

De wet van 11 juli 2018 is in werking getreden op 30 juli 2018.